Achter de kookpotten met Jack the Dripper

Wat hebben Monet, Oldenburg en Warhol met elkaar gemeen? Dat het alle drie kunstenaars zijn, ligt wellicht te veel voor de hand. Het zijn kunstenaars die voedsel indirect tot een onderdeel van hun kunst maakten. Claude Monet had zijn ontbijt op het gras, de soepblikken van Andy Warhol zijn wereldberoemd en ook Claes Oldenburg deed zijn duit in het zakje met zijn meer dan levensgrote voedselsculpturen. Kookboeken zijn in, moderne kunst is in. De combinatie van beide moet dan zeker een voltreffer worden, redeneren uitgevers.

Door Yves JORIS

In 1994 stichtten Prosper and Martine Assouline de gelijknamige uitgeverij. Assouline Publishing wil echter veel meer zijn dan een uitgeverij van luxe kunstboeken, de naam moet synoniem worden voor de betere levensstijl. Het echtpaar Assouline timmert wat dat betreft met succes aan de weg. Naast de meer dan 1.400 kunstboeken die ze tot op heden uitgaven, behoren geparfumeerde kaarsen, lederwaren en luxueuze boekaccessoires tot het gamma. In het Londense filiaal genoot ik van de gewijde omgeving waar boeken nog tijd en ruimte krijgen om zichzelf te presenteren. In Swans Bar, de inpandige koffiebar annex bistro, liet ik me onder het genot van een ristretto (hier bestel je geen gewone koffie) onderdompelen in de wereld van liefde voor woord en papier.

Koken is een kunst. Bekende chefs toveren met perfect gegaarde ingrediënten de mooiste schotels op tafel. Want laat ons eerlijk wezen: een maaltijd moet niet alleen een genot zijn voor de smaakpapillen, maar ook een streling voor de andere zintuigen. In het boek 'Dinner with Jackson Pollock' draait auteur Robyn Lea de rollen om: de kunstenaar neemt plaats achter het fornuis. Lea laat de lezer en (amateur-)kok kennismaken met recepten, kunst en natuur, een ambitieus project waar ze met vlag en wimpel in slaagt.

Kunst
Je moet al een paar jaar in een godvergeten plek zonder internet wonen om nog nooit van het werk van Pollock gehoord te hebben. Zijn schilderijen halen recordprijzen bij gerenommeerde kunsthuizen als Sotheby's en Christie's. Het werk 'No.5' (1948) wisselde in 2006 voor 140 miljoen dollar van eigenaar. Het boek is verluchtigd met talrijke foto's uit het oeuvre en van het atelier van Pollock. De uitgever heeft immers niet alleen oog voor het afgewerkte product, maar besteedt ook aandacht aan de omgeving waarin de werken tot stand kwamen. Een foto met de verschillende pigmenten die Pollock gebruikte, een close-up van verfborstels uit het atelier en schoenen met verfspatten kunnen gemakkelijk de confrontatie aan met Pollocks schilderij 'Eyes in the Heat' (1946).

Omgeving
Op de oever van Accabonac Creek op Long Island vroeg Robyn Lea zich af hoe de kunstenaar zestig jaar eerder zich op deze plek moet gevoeld hebben. Hier leefde Pollock van 1945 tot zijn onfortuinlijke dood in 1956 met zijn echtgenote Lee Krasner. Deze plek lag aan de basis van de bekendste (en duurste) schilderijen uit de 20ste eeuw. Tientallen foto's van de studio en de omgeving maakte Lea. Hier kwam de auteur ook voor het eerst in contact met de Pollockrecepten. In oktober 2012 vertelde Helen Harrison, de directrice van het Pollock-Krasner House and Study Center, over zestien handgeschreven recepten. Na verder onderzoek kwamen tientallen andere recepten aan het licht. Het idee voor een boek finaliseerde zich.

Recepten
Voor Lee Krasner en Jackson Pollock was koken een logische voortzetting van het creatieve scheppingsproces dat in hun atelier begon. De voorliefde voor lekker eten en koken kregen beiden met de paplepel ingegeven. Voor Pollock begon alles op de familieranch in Phoenix, Arizona. Vader LeRoy kweekte de heerlijkste groenten op zijn akkers en verkocht de opbrengst op de lokale markt. Terwijl vader op het veld werkte, toverde moeder Stella de lekkerste gerechten op tafel. De ervaring die ze buitenshuis had opgedaan als kokkin om het familie-inkomen aan te vullen, kwam daar zeker bij van pas. Vol verwondering staarde kleuter Jackson naar zijn moeder terwijl ze brood in de oven schoof, vlees pekelde of boter karnde.

Ook Lee's leven speelde zich af op het ritme van de markt. Haar ouders hadden een vis-, vlees- en groentekraam in Brooklyns Blake Avenue Market. Ondanks de constante aanwezigheid van verse ingrediënten rondom haar, bekende Krasner dat ze in het begin van haar relatie met Pollock niet wist hoe ze een ei moest koken. Desalniettemin werd voedsel een constante in het leven van Lee en Jackson, niet alleen in familieverband, maar ook naar de buitenwereld toe. Op feestjes op hun appartement om zijn kunst te promoten, zorgde haar kookkunst ervoor dat men het tweetal niet snel vergat: Pollock en Krasner, kunst en voedsel.

De meeste gerechten in het boek zijn natuurlijk vrij Amerikaans en bevatten Pollocks favorieten zoals spaghettisaus, gehaktbrood, romige uiensoep en zijn recept voor appeltaart dat de eerste prijs wegkaapte tijdens een lokale kermis.

Met 'Dinner with Jackson Pollock' bewijst Assouline Publishing opnieuw een vaste waarde te zijn in de wereld van het betere boek. Kunst-, foto- en kookboek: drie voor de prijs van één. Voor nog geen vijftig euro haalt u een boek in huis dat op geen enkele koffietafel mag ontbreken ... tenzij je het liever dichtbij houdt in de keuken.

Robyn Lea, Dinner with Jackson Pollock, 22.5 x 30 cm, 176 pagina's, 100 illustraties, uitgever www.assouline.com, prijs: USD 50,- +verzendkosten.