barbara hepworth
Boekbespreking

Ter gelegenheid van de overzichtsexpositie van Barbara Hepworth in de Tate Gallery in Londen in 2015 verscheen gelijktijdig het boek: 'barbara hepworth'. Deze uitgave is eveneens aanwezig op de tentoonstelling in het Kröller-Müller Museum in Otterlo. In dit boek is de ontwikkelingslijn in het leven en werk van Barbara Hepworth (1903-1975) geheel tot zijn recht gekomen. Hepworth was in de vorige eeuw een van de meest belangrijke Britse beeldhouwers. Deze publicatie vormt een zeer goede verbinding met haar tentoonstelling in Otterlo.

Door Wim Adema

Het boek heeft een groot formaat, 22 x 27 cm en doet qua vormgeving klassiek en modern aan. Voor de teksten en het beeldmateriaal is veel ruimte aanwezig. In het eerste deel van deze publicatie is een zacht wit papier gebruikt dat goed harmonieert met de aanwezige zwart-wit fotografie. De voorzijde van dit boek moet zeker apart besproken worden, want deze is qua vormgeving en typografie heel doordacht en creatief van opzet. Door het gebruik van een dubbelopname van Barbara Hepworth, de sculptuur 'Two Forms' uit 1937, ontstond namelijk op de voorzijde van deze uitgave een virtueel en historisch dubbelbeeld met mooie lichtgrijze kleurtonen. De kwaliteit van Hepworth’s beeldhouwkunst kreeg hierdoor een aparte bevestiging. Haar naam is met eigentijdse schreefloze letters, in een witte kleur, op dit fotobeeld gedrukt, wat de voorzijde een extra ruimtelijke dimensie geeft. Op de kaft zijn de letters zelfs voelbaar aanwezig. De opmerkelijke typografie is voortgezet op de donkergrijze achterzijde van het boek. Ook in het boek zijn de titels van de hoofdstukken in hetzelfde ontwerp typografie, nu in een zwarte kleur, gedrukt. Door een eigentijdse vormgeving en typografie is een doordacht en visueel aantrekkelijk boek ontstaan.

Deskundige teksten
In deze uitgave is veel tekstruimte aanwezig voor het Modernisme, de relaties in het leven van Barbara Hepworth, haar ontwikkeling als beeldhouwer, een weloverwogen gebruik van fotografie en public relations in haar werk, het belang van religie in haar leven en het later ontstaan van een grote internationale waardering voor haar werk. De deskundig geschreven hoofdstukken geven dit boek een zeer boeiende kunsthistorische ondergrond. De verwijzing naar literatuurbronnen is professioneel opgezet, terwijl de index snel en praktisch gebruikt kan worden.

De functie van fotografie
In het eerste deel van deze uitgave worden de hoofdstukteksten door de zwart-wit fotografie inhoudelijk extra beklemtoond, terwijl in het tweede deel het gebruik van de kleurenfotografie voor extra beeldkracht van de gefotografeerde sculpturen zorgt. Deze fotobeelden zijn gedrukt op een mooi witglanzend dik papier, waardoor een prachtige scherpe kleurweergave is ontstaan. Dat is vooral duidelijk in de kleurenafbeeldingen van de Guardia-sculpturen. Deze opnames bevestigen op een bijzondere manier het monumentale karakter van de houten beelden.

Veel foto’s in dit boek zijn door Barbara Hepworth zelf gemaakt. Met haar tweede echtgenoot, Ben Nicholson, had zij bovendien een zeer goed professioneel contact. Van hun gesprekken zijn in dit boek fotoverslagen aanwezig, die een boeiend beeld geven van hun ateliers, personen en werkwijzen. Ook de afgedrukte oorlogstekeningen (WO II) getuigen van Hepworth’s tekentalent. De opnames van de beelden 'Oval Structure' (1943), 'Wave' (1943-1944) en 'Pelagos' (1946) geven de essentie van haar beeldhouwkunst naar mijn mening uitstekend weer.

Kunsthistorische meerwaarde
In deze kunstuitgave wordt onder meer dieper ingegaan op het werk van de kunstenaars Nicholson, Skeaping, Epstein, Gaudier Breszka en Moore, wat aan dit boek een belangrijke meerwaarde geeft. Ook de ontwikkeling van het Modernisme en de geschiedenis van de Britse beeldhouwkunst krijgen goed gestalte. Samen met Henry Moore was Barbara Hepworth lid van de Parijse groep Abstraction Création. In dat verband hadden zij veel contacten met Mondriaan, Brancusi, Giacometti en Kandinsky. Door hun activiteiten ontstond een goede kunstverbinding tussen Londen en Parijs.

Het boek 'barbara hepworth' is een mooi document geworden. Het geeft een treffend beeld van haar kunstenaarschap. Naast een consistente en intense groei als beeldhouwer is ook Hepworth’s enthousiasme en idealisme voor de kunsten steeds in dit boek aanwezig. Barbara Hepworth zorgde voor een markante mijlpaal in de Britse beeldhouwkunst. Om veel redenen kan deze uitgave van harte worden aanbevolen.

barbara hepworth, eindredactie: Chris Stephens en Penelope Curtis, uitgave: Tate Publishing London, (UK), 2015, 208 pagina’s, ISBN: 978 1 84976 312 7 (paperback) en ISBN: 978 1 84987 331 8 (hardcover). Website: www.tate.org.uk/publishing.

Wim Adema is beeldend kunstenaar en fotograaf en publiceert regelmatig artikelen over beeldende kunst in diverse media. Klik hier om zijn website te bekijken.