TEFAF 2024 in één dag

Deze inmiddels 37ste editie was op 7 en 8 maart 2024 geopend voor genodigden en van 9 tot en met 14 maart 2024 waren de publieksdagen. Van de gebruikelijke elf dagen, met daarin twee weekenden, was de beurs ingekort naar acht dagen, met één weekend. Tot deze verkorte versie was met algemene instemming besloten. Natuurlijk zijn de eerste twee dagen de belangrijkste voor de galeriehouders, want daarin worden de meeste objecten verhandeld.

Door Joke M. Nieuwenhuis Schrama

Een beurs is een beurs, handel is handel. Overigens is alleen kijken en niet kopen wel een normaal gegeven. De meeste galeriehouders komen tijdens de publieksdagen welwillend achter hun laptop vandaan, voor een informatief of ongedwongen praatje over hun uitgestalde kostbare nering. Evengoed worden er tijdens die dagen ook kunstwerken verhandeld en is er nog een staartje (internationale) pers aanwezig, maar over het algemeen is het bezoek dan wel meer gericht op de museale belevenis van deze beurs. Want je ziet immers objecten die je waarschijnlijk niet zo gauw meer zal tegenkomen: oude en nieuwe kunst, antiek, juwelen, design, meubilair, boeken...

Doordat er minder dagen waren, raakte het bezoek wat opgehoopt. Het kwam tot stremmingen bij de entree, die vooral te wijten waren aan het aangescherpte securitybeleid. Er werd nu zelfs om een identiteitsbewijs gevraagd, om er zeker van te zijn dat er geen gespuis binnen kon komen (na de overval tijdens de TEFAF-editie van 2022). De zusterorganisaties Extinction Rebellion en Scientist Rebellion hebben voor wat commotie gezorgd buiten het MECC, vanwege hun acties tegen de circa tweehonderd privejets die op Maastricht Airport gedurende de beurs konden landen. Die jets zouden disproportionele impact op milieu en klimaat hebben, maar de acties verliepen verder geweldloos.

Showcase
Eenmaal door die entreecheck heen, verspreidde het publiek zich al snel naar de verschillende secties, dan wel naar de diverse horecaplekken. Mijn eerste gang was naar de verdieping, omdat zich daar onder meer de sectie 'Showcase' bevond en ook omdat het daar vreemd genoeg altijd rustiger is. Highlights zoals de werken van Van Gogh en Kandinsky trokken de aandacht, maar daar had ik al genoeg van gezien en gelezen. Dan toch liever naar minder bekende objecten kijken en naar de uitverkoren galeriehouders in die Showcasesectie, want waarschijnlijk hadden zij iets bijzonders aan te bieden. Zoals uit Knokke, Edouard Simoens Gallery (post war en modern art), met onder meer enkele bijzondere tekeningen van René Magritte (1898-1967). Opmerkelijk toch, hoe steeds weer werken van bekende kunstenaars opduiken uit privécollecties of via kunstveilingen en hier te koop worden aangeboden. Op de verdieping was ook de jaarlijkse speciale expositie ingericht, met werken uit Ca' d' Oro – Galleria Giorgio Franchetti in Venetië. Verder werden de restauratiewerkzaamheden aan het eeuwenoude Palazzo onder de aandacht gebracht. Meer informatie: www.venetianheritage.org.

Focus
Weer naar beneden, op koers naar Works on Paper en Moderne en hedendaagse kunst. Ik had vooraf een selectie gemaakt, omdat de hele beurs bekijken een ondoenlijke zaak is, in één enkele dag vanuit Amsterdam per OV. Er is een sectie FOCUS, waar de Parijse galerie Pauline Pavec een solo-expositie had ingericht met werken van kunstenares Juliette Roche (1884-1980). Pauline Pavec was al in een eerdere editie van TEFAF met haar galerie in Showcase te gast geweest. Nu dan met de werken van Roche 'in focus', als enige galerie op de beurs met één vrouwelijke kunstenaar solo. Ik prees de minimalistische indeling van Pavecs-stand, met mooie stoeltjes.

Colorist
Bij de galerie van Sean Kelly zag ik een pastel van Odilon Redon (1840-1916), een bloemstilleven in blauwe vaas uit zijn latere periode als colorist. Ik kijk altijd graag naar deze schaduwloze en dromerige composities op kleurrijke achtergronden.

Helmen en schedels
Met het vooruitzicht van Pasen ontwaarde ik een bijzonder bewerkt reliëf van de Koreaanse kunstenaar Chong Gon Byun (1948) in de stand van The Page Gallery uit Zuid-Korea. Het reliëf, voorstellend 'The Last Supper' (Het Laatste Avondmaal), had Chong gevonden op een vlooienmarkt en daar vervolgens een eigen twist aangegeven. De kledij van Jezus Christus is door Chong waarschijnlijk in de oorspronkelijke kleur gelaten, maar hij heeft hem wel een helm gegeven. De wijnkelk is ook gekleurd en een soort 'apparaat' dat voor Jezus op de tafel ligt, lijkt te steunen op de wijn- of waterkruik aan de andere kant. Rechts ervan telt Judas zijn penningen. De discipelen zijn wit geschilderd, of waren dat al, en nee geen blasfemie, eerder origineel. De galeriehouder zelf was zich niet bewust van de komende paasviering. Iets verder zag ik bij Jaski Gallery een geëxplodeerde schedel, uitgevoerd in sterling zilver, getiteld 'Skull exploded-The Dream is Dead' van Damien Hirst (1965). Klik hier voor een video-impressie.

Surrealisme
Ik ben begonnen met surrealistische werken, dan er ook maar mee eindigen! In het kader van 100 jaar surrealisme bij de zuiderburen, waar in principe deze stroming ontstond, is dit jaar surrealistisch werk te zien in twee musea in Brussel, Bozar en KMSK en in het najaar in museum La Boverie in Luik, gefocust op Paul Delvaux. Bij galerie Tommaso Calabro werden verschillende werken van kunstenaar en surrealist Stanislao Lepri (1905-1980) aangeboden. Naar zijn olieverfschilderij 'Tartarughe Volanti', een vliegende schildpad, heb ik langer gekeken.

Veel gezien, maar waarschijnlijk evenveel of meer niet gezien … De gebruikelijke dikke TEFAF-catalogus wordt niet meer uitgegeven, nu is er het eveneens volumineuze TEFAF-magazine (gratis). En tot slot, ook voor de 38e TEFAF in 2025 is voor een acht dagen durende beurs geopteerd.

Meer informatie: www.tefaf.com.